Leon Jeśmanowicz's Story
Leon Jeśmanowicz urodził się w 1914 roku w Drui na Wileńszczyźnie. W latach 1933-37 studiował na Wydziale Matematyczno - Przyrodniczym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Przez pierwsze dwa lata równolegle z matematyką studiował rysunek na Wydziale Sztuk Pięknych. Do wybuchu II wojny światowej pracował w katedrze matematyki na stanowisku młodszego asystenta pod kierunkiem profesora Antoniego Zygmunda. W czasie okupacji niemieckiej prowadził komplety tajnego nauczania. W 1945 roku jako repartiant opuścił Wilno i podjął pracę w Katedrze Matematyki Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od roku 1946 zamieszkał na stałe w Toruniu, gdzie do śmierci w 1989 roku był związany z uniwersytetem Mikołaja Kopernika. Przez wiele lat pełnił odpowiedzialne funkcje kierownicze na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii, m.in. prodziekana i dziekana. Pełnił też wiele funkcji społecznych. Był długoletnim prezesem Toruńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Matematycznego i członkiem Zarządu Głównego. Profesor Leon Jeśmanowicz miał wiele różnorodnych zainteresowań. Znał i głęboko odczuwał literaturę, historię, teatr. Jednak od najdawniejszych lat jego aktywności w dziedzinie matematyki towarzyszyła także namiętność tworzenia karykatur. Na swych rysunkach przedstawił setki osób i zespołów, z którymi zetknął się w ciągu ponad 50 lat. Działalnością tą zyskał ogromną popularność - nawet wśród swoich modeli, gdyż surowych uprawnień karykaturzysty nie realizował przez złośliwość, lecz nader precyzyjną obserwację. Matematyk odnajduje w tych małych dziełkach - często arcydziełach - nie tylko znamienitą dla Autora umiejętność wyczucia charakteru człowieka, lecz także specyficzną dla matematyka dążność do oszczędności środków i uchwycenia istotnych rysów postaci. Odnajduje również bogactwo treści tkwiących w każdej niemal linii. W ciągu ubiegłych kilkudziesięciu lat podczas każdego spotkania matematyków, w którym uczestniczył profesor Jeśmanowicz, rozgrywał się swoisty konkurs piękności kandydatów pragnących dostać się do kolekcji Jego karykatur. Po długim upływie czasu można stwierdzić, że powoli pamięciowy obraz matematyków, a szczególnie tych, których nie ma już z nami, coraz bardziej przybliża się do rysunku wykonanego przez profesora Jeśmanowicza. Część karykatur Jeśmowicza znalazła się na wystawie w Muzeum Karykatury w Warszawie w grudniu 1994 roku. Większość z nich pochodzi z daru, jaki Toruńskiemu Oddziałowi Polskiego Towarzystwa Matematycznego przekazała żona Profesora pani Sabina Jeśmanowicz.
In 1945 he left Vilnius as a repatriate and took up a post in the Department of Mathematics at Maria Curie-Sklodowska University in Lublin. In 1946 he settled permanently in Torun where he was associated with the Nicholas Copernicus University until his death in 1989. For many years he held responsible positions of authority in the Faculty of Mathematics, Physics and Chemistry including vice-dean and dean. He also performed many social duties. He was the long-standing chairman of the Torun Branch of the Polish Mathematical Society and a member of the board. Professor Leon Jeśmanowicz had many varied interests. He knew about and had a deep feeling for literature, history and theater. His activity in the field of mathematics had however, from the earliest years, been accompanied by a passion for creating caricatures. In his drawings he represented hundreds of people and groups with whom he had contact in the course of over 50 years. He gained enormous popularity with this activity - even among his models, since he did not accomplish the austere powers of caricaturist through maliciousness but with the most precise observation. The mathematician finds in these small works - often masterpieces - not only the art of sensing the character of a person, characteristic of the author, but also a tendency, specific to the mathematician, for an economy of means and a grasp of the essential traits of a figure. He also finds a wealth of content inherent in almost every line. In the course of the past few dozen years, during every meeting of mathematicians in which professor Jeśmanowicz took part, there took place a peculiar kind of beauty contest of candidates wishing to find their way to his collection of caricatures. After the lapse of some time, one can remark that, gradually, the mental image of older colleagues, especially those no longer with us, is becoming more and more similar to the drawing executed by professor Jeśmanowicz. Some of the caricatures presented in this collection were part of an exhibition at the Caricature Museum in Warsaw in December 1994. The majority of them comes from the gift which came down by Mrs. Sabina Jeśmanowicz, the Professor's wife, to the Torun branch of the Polish Mathematical Society. We thank cordially on behalf of the PTM. S.Balcerzyk B.Kaminski Z.Leszczynsk |
